Roosendaal: Bewonersenquête op buurtniveau

  
Oostveen Bureau Info home
Thema's / projecten
En verder...

© 1997-2016 OOSTVEEN

 

  

Opdrachtgever:
Gem.Roosendaal, Bureau Onderzoek en Informatievoorziening

  
Periode:
2000-2016.

  

  

  

Bewonersenquête Roosendaal

  

  

Wijkatlas Roosendaal

  

  

  

  

  

  

    

De beleving door bewoners is een belangrijk aspect in een buurtmonitor. Om die te kunnen meten  wordt vaak een bewonersenquête gebruikt. Veel gemeenten twijfelen over het schaalniveau waarop een dergelijke enquête moet worden ingezet. Uit kostenoverweging wordt vaak gekozen voor het wijkniveau en niet voor het fijnmazige buurtniveau. In Roosendaal komen de resultaten uit de Bewonersenquête sinds 2001 wel op buurtniveau beschikbaar.
   

 Andere vraagstelling: minder respondenten nodig

Naar boven
  
Een voorbeeld van een vragenlijst die meestal op wijkniveau wordt ingezet is de bekende Leefbaarheids- en Veiligheidsmonitor in het kader van het Grote Stedenbeleid. De GSB-gemeenten moeten deze vragenlijst periodiek hanteren, maar ook veel andere gemeenten hebben de vragenlijst geheel of gedeeltelijk overgenomen. Om gebieden onderling te kunnen vergelijken zijn bij dergelijke enquêtes ongeveer 200 respondenten per gebied nodig.
Aedes, de koepel van woningcorporaties, ontwikkelde een veel kortere vragenlijst met rapportcijfers: LeMon (LeefbaarheidsMonitor). Deze Lemon-enquête kan wel op buurtniveau worden uitgezet. Bij rapportcijfervragen (van 1 tot 10) kunnen respondenten hun oordeel veel nauwkeuriger weergeven dan bij ja/nee vragen (waar slechts 2 antwoorden mogelijk zijn). Daardoor volstaat bij rapportcijfervragen een kleiner aantal respondenten voor vergelijkbare betrouwbaarheidsmarges.

In Roosendaal heeft Oostveen voor het eerst elementen uit beide vragenlijsten gecombineerd. Een deel van de vragen over de sociale en fysieke leefomgeving, voorzieningen en veiligheid is gesteld in de vorm van rapportcijfers en wordt op buurtniveau gepubliceerd. Andere vragen (waaronder ook een aantal open vragen) zijn alleen op wijkniveau gerapporteerd.
De Bewonersenquête werd in februari 2001 toegezonden aan 5255 willekeurig gekozen inwoners van 16 jaar en ouder. Na eenmalige rappellering kwamen uiteindelijk 3462 vragenlijsten retour: een respons van 66%. Dat was voldoende om de rapportcijfervragen op buurtniveau weer te geven. In de Wijkatlas Roosendaal worden 17 wijken en 47 buurten onderscheiden (gemiddeld dus 74 respondenten per buurt en 203 per wijk). Na het succes in Roosendaal heeft Oostveen de methode van de rapportcijfervragen ook in andere gemeenten toegepast. In Roosendaal wordt sinds 2001 elke twee jaar een nieuwe Bewonersenquête gehouden, waarbij dezelfde methode opnieuw wordt toegepast.
   

 De vragenlijst: meerdere onderwerpen

Naar boven
  
De in Roosendaal gebruikte vragenlijst was een zogenaamde omnibusenquête: een enquête over verschillende onderwerpen. In het verleden bestonden meerdere enquêtes naast elkaar. Op gebied van leefbaarheid bijvoorbeeld werden bewoners benaderd voor drie enquêtes: LeMon (in enkele wijken), Heel de Buurt en het Woningmarktonderzoek. Alle betrokken partijen waren het er over eens dat gestreefd moest worden naar integratie van de verschillende enquêtes. De Bewonersenquête 2001 bevatte vragen op gebied van leefbaarheid en veiligheid, stedelijke voorzieningen en recreatie (onder meer in het kader van stedelijke vernieuwing), communicatie, Internet en de relatie tussen burger en bestuur.
Voor wat betreft het schaalniveau van presentatie konden drie soorten vragen worden onderscheiden:
  • vragen in de vorm van rapportcijfers, die op buurtniveau beschikbaar moesten komen (onder meer de kwaliteit van de buurt, buurtvoorzieningen en veiligheidsaspecten)
  • andere vragen op gebied van leefbaarheid, die in ieder geval op wijkniveau beschikbaar moesten komen (onder meer problemen in de buurt, slachtofferschap, betrokkenheid bij de buurt en vertrouwen in de toekomst)
  • vragen die vooral op gemeentelijk niveau relevant zijn (zoals stedelijke voorzieningen, communicatie en relatie burger-bestuur)
Om de eerste twee groepen van vragen op de gewenste schaalniveaus te kunnen analyseren, waren in Roosendaal ongeveer 3400 respondenten nodig. Voor de derde groep van vragen echter volstonden ruim 1000 respondenten (voldoende voor uitsplitsing naar kenmerken zoals leeftijd en opleidingsniveau). Daarom werden drie versies van de enquête verspreid, elk met een ander stedelijk vragenblok. De leefbaarheidsvragen uit de eerste twee blokken maakten deel uit van alle versies. Hiermee werd voorkomen dat de vragenlijst te lang zou worden en dat voor sommige vragen een onnodig grote groep mensen moest worden benaderd.

Voorbeeld van rapportcijfervragen uit de Bewonersenquête Roosendaal 2001.

Hieronder staan enkele eigenschappen van uw buurt. Wilt u met rapportcijfers aangeven hoe tevreden u daarover bent?
Omcirkel een rapportcijfer van 1 tot 10. Daarbij geldt steeds: een hoger cijfer betekent dat u zeer tevreden bent. De omschrijvingen bij de rapportcijfers kunnen u helpen een keuze te maken.
   
a) Kwaliteit van de woningen in de buurt
(voorzover aan de buitenkant te zien)
zeer slecht 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 zeer goed
  
c) Kwaliteit van de woonomgeving
(pleintjes, bestrating, inrichting van straten, bankjes enz.)
zeer slecht 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 zeer goed
  
d) Het onderhoud van het openbare groen
zeer slecht 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 zeer goed
  
e) De zorg van bewoners voor hun woning en tuin
(onderhoud woning, tuin, schuttingen enz.)
zeer slecht 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 zeer goed
  
g) Samenleven van huishoudens van verschillende etnische afkomst
(gaan de mensen afkomstig uit verschillende landen in de buurt op een prettige manier met elkaar om?)
zeer onprettig 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 heel prettig
  
k) Vervuiling
(heeft u veel last van zwerfvuil, verkeerd geplaatst vuilnis, hondenpoep enz.?)
ernstig vervuild 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 niet vervuild
  
 Wijkatlas Roosendaal Naar boven
  
De vragen op gebied van leefbaarheid en veiligheid, waaronder de rapportcijfervragen, worden gepubliceerd  in de 'Wijkatlas Roosendaal' en in de algemene rapportage 'Bewonersenquête Roosendaal'. De rapportage Bewonersenquête bevat een analyse en beschrijving van de resultaten, maar gaat niet verder dan het wijkniveau. Vragen over stedelijke voorzieningen, communicatie en de relatie burger-bestuur zijn alleen in de Bewonersenquête gepubliceerd.
Resultaten op buurtniveau worden weergegeven in de Wijkatlas. De Wijkatlas is een statistisch naslagwerk met informatie over de bevolkingssamenstelling, woningvoorraad, sociale situatie en leefbaarheid in de buurten, wijken en dorpen. De Wijkatlas verschijnt sinds 2001 elk jaar op papier en in elektronische vorm. De atlas bevat cijfers uit registraties (van onder meer de gemeente, de corporaties, de politie, CWI en de GGD) en de beleving van bewoners op basis van de Bewonersenquête. De cijfers worden zo veel mogelijk per buurt of dorp gepubliceerd.
  
Oordeel over de fysieke leefomgeving, per buurt
Tabel: Oordeel over de fysieke woonomgeving, per buurt
Bron: Wijkatlas Roosendaal, 2005 en 2006. De tabel is slechts gedeeltelijk weergegeven
  
Net zoals de andere Wijkatlassen van Oostveen bevat ook de Wijkatlas Roosendaal wijk- en buurtprofielen. In een buurtprofiel worden de belangrijkste indicatoren voor een bepaalde buurt samengevat. Een buurtprofiel geeft in de eerste plaats een beeld van de bevolkingssamenstelling en woningvoorraad. Daarnaast wordt voor andere cijfers (zoals inkomen, meldingen bij gemeente en politie en het oordeel van de bewoners) steeds de afwijking van het gemiddelde weergegeven. Zo kun je eenvoudig zien op welke aspecten deze buurt gunstig of ongunstig afsteekt bij het gemeentelijk gemiddelde. Veel van de rapportcijfervragen zijn op deze manier opgenomen in de buurtprofielen.
  
Buurtprofiel Hulsdonk, 2005

Bron: Wijkatlas Roosendaal, 2005.
  
   
 Meer informatie Naar boven
Bekijken of downloaden U kunt dit rapport downloaden in ons publicatieoverzicht buurtmonitoring.
Bekijk on-line de Internetversie van de Wijkatlas
Buurtmonitoring Projecten buurtmonitoring
Meer informatie over buurtmonitoring
Leefbaarheidsonderzoek Projecten leefbaarheidsonderzoek
Meer informatie over leefbaarheidsonderzoek